Richard Osman
Tłumaczenie: Anna Rajca-Salata
Wydawnictwo Agora 2023
Jestem mile zaskoczona tą historią! Tak czułam, że śledztwo prowadzone przez energicznych seniorów nie może być nudne. Za wszystkim stoi Richard Osman i jego błyskotliwy styl.
W okolicy osiedla dla seniorów dochodzi do morderstwa. Zanim policja trafi na trop zbrodniarza, w śledztwie będzie próbował ją wyręczyć Czwartkowy Klub Zbrodni, czyli Elizabeth, Joyce, Ibrahim i Ron, którzy u kresu życia postanowili zabawić się w Sherlocka Holmesa. Za wiele przecież nie mają do stracenia, ewentualnie kolejny odcinek ulubionego serialu. Ruszają zatem do akcji.
„Czwartkowy Klub Zbrodni” Richarda Osmana jest przedstawicielem popularnego cosy crime, czyli gatunku, w którym morderstwa owszem mają miejsce, zagadki kryminalne się mnożą, wszystko to jednak odbywa się w bardzo łagodny sposób – na pewno bez brutalizacji świata przedstawionego, naturalistycznych opisów, krótko mówiąc: bez krwi i flaków na każdej stronie. Powieść ta ukazała się w Polsce po raz pierwszy w 2020 roku pod tytułem: „Morderców tropimy w czwartki”, ale przyznam szczerze, nie zwróciła wówczas mojej uwagi. Cieszę się, że Wydawnictwo Agora zdecydowało się nie tylko na wznowienie pierwszego tomu, lecz także kontynuację kryminalnego cyklu o paczce pogodnych staruszków z wyjątkowo wyczulonymi na zbrodnie nosami. Okazało się bowiem, że to lektura nad wyraz przyjemna – wymagająca ruszenia głową, ale jednocześnie pozwalająca się zrelaksować.
Stworzone przez Osmana Coopers Chase, wzorowane na prawdziwym osiedlu dla seniorów, to miejsce, gdzie tylko pozornie panuje spokój. Niech Was nie zwiodą okupujący ławeczki senni staruszkowie ze szklaneczkami w ręku. To właśnie tu działa Czwartkowy Klub Zbrodni, który nie zawaha się użyć wszelkich możliwych sposobów, by dowiedzieć się, kto zabił. Osman bardzo trafnie dobrał uczestników tej tajnej organizacji – tak aby każdy z nich do czegoś mógł się przydać. Mamy zatem emerytowaną pracownicę brytyjskiego wywiadu, znakomitego psychiatrę, zapalczywego działacza związków zawodowych oraz pozornie cichą pielęgniarkę. Wspiera ich duet policjantów, który nie od razu daje wiarę rewelacjom wyniuchanym przez seniorów. Śledztwu towarzyszy charakterystyczny brytyjski humor i leniwa, ale absolutnie nie nudna atmosfera. Może nie będziecie zrywać boków (to jednak nie jest komedia kryminalna), ale wielokrotnie szczerze się uśmiechniecie, bo w powieści nie brakuje zabawnych sytuacji.
Bohaterowie Osmana, choć świadomi fizycznych ułomności związanych z dość zaawansowanym wiekiem, nie boją się codziennie stawiać czoła niebezpiecznym osobom. Są żywym dowodem na to, że nawet u schyłku życia można mieć w sobie ogromną chęć działania, spryt i najjaśniejszy umysł. W tym kontekście „Czwartkowy Klub Zbrodni” jest hołdem złożonym starości, która nie zawsze musi być smutna i bez nadziei. Oczywiście bohaterowie Osmana mają swoje bolączki, mierzą się z traumami i nie zawsze kolorową przeszłością, potrafią jednak spontanicznie cieszyć się życiem, nie wiadomo przecież, ile czasu im jeszcze zostało.
„Czwartkowy Klub Zbrodni” jest kryminałem z ciekawą zagadką, sympatycznymi bohaterami i duchem Agathy Christie unoszącym się nad fabułą. Jak można przypuszczać, tworząc kobiece postaci, Osman wzorował się na historiach z panną Marple, członkinią Klubu Wtorkowego, który również rozwiązywał kryminalne zagadki. Sporo cech Jane Marple odnajdziemy w dwóch głównych bohaterkach: Elizabeth i Joyce. Zwłaszcza ta pierwsza jest wyjątkowo przenikliwa i sprytniejsza niż kliku stróżów prawa razem wziętych. „Klub” to także powieść o szczerej przyjaźni, radości z życia bez względu na wiek i tajemnicach, które – gdy wreszcie wyjdą na jaw – przynoszą upragnione oczyszczenie.
Tom drugi – „Człowiek, który umarł dwa razy” – już w księgarniach.
*Egzemplarz w ramach współpracy z Wydawnictwem Agora.